Vận đơn hàng không là gì? Những điều cần biết

Vận đơn hàng không là gì? AWB là gì?

Vận đơn hàng không là gì? Vận đơn hàng không là một thuật ngữ có tên tiếng Anh là Airway. Vận đơn hàng không (Air waybill – AWB) là một chứng từ chuyên chở hàng hóa bằng đường hàng không do hãng hàng không; đại lý hãng hàng không hoặc forwarder cấp phát dựa trên thông tin hàng hóa của người gửi hàng cấp. 

Cần phải lưu ý rằng vận đơn hàng không không lưu thông được kể cả bản gốc. Trong đó: Chứng từ lưu thông được là giấy tờ mà người được hưởng lợi có thể chuyển giao quyền lợi của mình cho người khác bằng cách chuyển giấy tờ này theo thủ tục pháp lý nhất định.

Trong giao dịch thương mại quốc tế, việc chuyển giao các loại giấy tờ có thể lưu thông được từ người này sang người khác được tiến hành theo lệnh của người được hưởng lợi hoặc bằng các kí hậu đối với loại giấy tờ đó.

Chức năng vai trò của vận đơn hàng không

Có 2 chức năng rất quan trọng của vận đơn hàng không như sau:

•    Biên lai đã giao hàng cho đơn vị chuyên chở
•    Bằng chứng cụ thể hợp đồng vận chuyển giữa hai bên

Cần lưu ý rằng, AWB không phải là chứng từ sở hữu, do đó không thể chuyển nhượng được như vận đơn đường biển (loại theo lệnh). Trong trường hợp ngoại lệ, để thanh toán bằng tín dụng thư (L/C), 2 bên mua bán sẽ phải thỏa thuận và phải làm thêm thủ tục cần thiết (chẳng hạn như: thư cam kết đảm bảo) nhờ ngân hàng chấp nhận “ký hậu” vào mặt sau AWB để lấy hàng.

Xem thêm: Tổng hợp câu hỏi vận đơn đường biển

Về mặt trình tự, sau khi người gửi hàng giao hàng cho hãng vận chuyển (carrier) và hoàn tất thủ tục hải quan xuất khẩu, thì sẽ được bên vận chuyển cấp vận đơn hàng không. Do thời gian vận chuyển bằng máy bay rất nhanh so với tàu biển, nên một bộ AWB sẽ được gửi kèm cùng hàng hóa để các bên có thể tham chiếu nhanh và giúp người nhận hàng làm sớm thủ tục nhập hàng tại nơi đích đến.

Vận đơn gốc AWB sẽ được phát hành cùng lúc nhiều bản cho nhiều bên như người chuyên chở, người nhận hàng, người gửi hàng… Sau khi hàng đến đích, người nhận hàng hoặc đại lý của họ đến văn phòng người chuyên chở để nhận AWB cùng bộ chứng từ gửi kèm theo hàng hóa. Tùy theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán, người nhập khẩu cũng có thể nhận AWB và bộ chứng từ gốc qua đường chuyển phát nhanh trước khi hàng đến để làm thủ tục nhập khẩu.

Nội dung và mẫu vận đơn đường hàng không

Nội dung cơ bản trên AWB

Vận đơn hàng không được in theo mẫu tiêu chuẩn của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế IATA. Đối với bản gốc, AWB sẽ bao gồm hai mặt, nội dung giữa các bản gốc là giống nhau, chỉ có khác biệt duy nhất là về màu sắc và ghi chú ở phía dưới khác nhau. Đối với các bản phụ, AWB chỉ có mặt trước, mặt sau để trống.

• Nội dung mặt trước của AWB: Mặt trước của AWB sẽ bao gồm các ô để trống để người lập AWB điền các thông tin cần thiết. Theo mẫu tiêu chuẩn của IATA, mặt trước sẽ bao gồm các nội dung chính sau:
  • Số vận đơn
  • Tên và địa chỉ người phát hành
  • Tên và địa chỉ gửi hàng và nhận hàng
  • Sân bay xuất phát
  • Tuyến đường
  • Các thông tin về cước
  • Các thông tin về hàng hóa 
• Nội dung mặt sau của AWB:
  • Quy định về trách nhiệm của người chuyên chở
  • Các điều khoản có liên quan đến vận chuyển

Các quy định này dựa theo các Công ước quốc tế về vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không.

Xem thêm: Các loại phí trong logistics vận tải đường biển

IATA sẽ quy định mẫu của vận đơn đường hàng không. Bạn có thể tham khảo mẫu cũng như nội dung AWB của UPS và Korean Air dưới đây:

Giải thích thuật ngữ trên AWB:

• AWB number: Số của vận đơn .
• Airport of departure: Tên sân bay xuất phát.
• Issuing carrier’s name and address: Tên cũng như địa chỉ của người phát hành ra vận đơn.
• Shipper: Người gửi hàng.
• Consignee: Người nhận hàng.
• Routine: Tuyến đường.
• Accounting information: Thông tin thanh toán.
• Charges codes: Mã thanh toán.
• Currency: Tiền tệ.
• Charges: Chi phí và cước phí.
• Declare value for carriage: Giá trị kê khai khi vận chuyển.
• Declare value for customs: Giá trị khai báo với hải quan.
• Amount of insurance: Tiền bảo hiểm.
• Handling information: Xử lý thông tin.
• Number of pieces: Số lượng kiện hàng.
• Other charges: Chi phí khác.
• Prepaid: Cước cùng chi phí trả trước.
• Collect: Cước cùng chi phí trả sau.
• Shipper of certification box: Ô ký dành cho bên gửi hàng 
• Carrier of execution box: Ô ký của người chuyên chở 
• For carrier of use only at destination: Ô ký chỉ dành cho người chuyên chở đến nơi đến.
• Collect charges in destination currency, for carrier of use only: Mức chi phí trả sau bằng đồng tiền của nơi đến, chỉ sử dụng cho người chuyên chở.

Phân loại AWB

• Căn cứ vào người phát hành vận đơn:
  • Vận đơn của hãng hàng không (Airlines AWB): là vận đơn do hãng hàng không phát hành, trên đó có ghi biểu tượng nhận dạng (logo, mã nhận dạng) của hãng hàng không. Loại vận đơn này được sử dụng khi hãng hàng không đóng vai trò là người chuyên chở hàng không.
  • Vận đơn trung lập (Neutral AWB): là vận đơn tiêu chuẩn do IATA phát hành từ năm 1986, trên vận đơn không in sẵn tên và biểu tượng của người chuyên chở. Loại vận đơn này được sử dụng khi người chuyên chở là người gom hàng hoặc đại lý của hãng hàng không.
• Căn cứ vào việc gom hàng:
  • Vận đơn của người gom hàng (House AWB- HAWB): là vận đơn mà người gom hàng (người giao nhận) cấp cho người gửi hàng khi người gửi hàng giao hàng lẻ cho người gom hàng. Đây là vận đơn gốc, vì nó có tên của chủ hàng. Trên vận đơn gom hàng sẽ có mã số của vận đơn chủ.
  • Vận đơn chủ (Master AWB-MAWB): là vận đơn mà hãng hàng không cấp cho người gom hàng (người giao nhận) khi người này gửi cho hãng hàng không một lô hàng gồm nhiều chủ hàng lẻ.

Cách lập AWB

• Lập AWB: theo Công ước Vacsava 1929 và Nghị định thư Hague 1955, trách nhiệm lập AWB thuộc về người gửi hàng. Theo đó, AWB sẽ được lập thành 3 bản chính:
  • Bản thứ 1: người gửi hàng ký, được giao cho người vận chuyển.
  • Bản thứ 2: do người gửi hàng và người vận chuyển ký, được giao cho người nhận hàng.
  • Bản thứ 3: do người vận chuyển ký, được giao cho người gửi hàng sau khi nhận hàng.

Phân biệt giữa MAWB và HAWB

AWB (mẫu vận đơn hàng không) có 2 loại dễ gây nên những sự lầm nhẫn đó là MAWB và HAWB. Trên thực tế thì đây đều là các vận đơn hàng không nhưng chủ thể được cấp là 2 chủ thể hoàn toàn khác nhau. Cụ thể là:

• HAWB là gì? HAWB là House Airway Bill (có nghĩa là vận đơn nhà). HAWB sẽ do người giao nhận cấp
• MAWB là gì? MAWB là từ viết tắt của Master Airway Bill (có nghĩa là vận đơn chủ). MAWB sẽ do các hãng hàng không cấp

Hiểu nôm na là bên giao nhận hàng không sẽ cấp HAWB cho khách hàng đến gửi hàng. Còn hãng hàng không sẽ cấp MAWB cho bên giao nhận hàng khi bên này book chỗ để vận chuyển bằng hàng không với lô hàng đó.

AWB có mấy bản gốc, mấy bản copy?

Sẽ có ít nhất 9 bản AWB, trong đó bản gốc (original) sẽ có 3 bản và bản copy sẽ có 6 bản trở lên. Nội dung cụ thể của 3 bản gốc như sau:

Bản gốc số 1: Bản này có màu xanh lá cây (green) sẽ được dành cho người chuyên chở. Mục đích của bản là  làm bằng chứng chứng minh hợp đồng vận chuyển. Bản sẽ được giữ lại làm chứng từ kế toán. Bản này sẽ có chữ ký xác nhận của người gửi hàng.

Bản gốc số 2: Bản này màu hồng (pink) được người nhận hàng. Bản này sẽ được kèm theo lô hàng đến đích đến và người nhận hàng sẽ được nhận khi giao hàng.

Bản gốc số 3: Bản này có màu xanh da trời (blue). Đây là bản thuộc quyền sơ hữu của người gửi hàng, được sử dụng để làm bằng chứng về việc đã nhận hàng của người vận chuyển. Ngoài ra sẽ là bằng chứng để chứng minh hợp đồng chuyên chở. Bản này sẽ có đầy đủ chữ ký của người chuyên chở và của người gửi hàng.

Sau khi kết thúc 3 bản gốc thì các bản copy sẽ được đánh số từ 4 bản có màu trắng.

Bản số 4: là biên lai đã giao hàng. Bản này sẽ có sẵn tại đích đén. Bản này sẽ có chữ ký của người nhận hàng và được giữ lại để làm bằng chứng đã hoàn thành xong hợp đồng chở hàng

Bản số 5: bản có sẵn dành cho sân bay tại nơi đích đến

Bản số 6: bản sẽ dành cho đơn vị chuyên chở thứ 3 trong trường hợp hàng được vận chuyển tại sân bay thứ 3.

Bản số 7: bản sẽ dành cho đơn vị chuyên chở thứ 2 trong trường hợp hàng được vận chuyển tại sân bay thứ 2.

Bản số 8: bản dành cho đơn vị chuyên chở thứ 1, được giữ lại bởi bộ phận chuyển hàng của đơn vị chuyên chở đầu tiên khi thực hiện làm hàng.

Bản số 9: bản dành cho đại lý, bản này sẽ được chuyên chở phát hành hoặc người đại lý giữ lại.

Bản số 10: đến số 14 (nếu có phát hành): chỉ dùng trong trường hợp cần thiết. 

Bạn có thể tham khảo thêm một số quy định về số lượng của loại vận đơn vi hãng hàng không Korean Air như hình dưới:

So sánh vận đơn đường biển và vận đơn hàng không

Những đặc điểm chung của vận đơn 2 phương thức vận tải này là:

Đều là bằng chứng cũng như biên lai chứng minh hợp đồng vận chuyển.

Do bên vận chuyển phát hàng với nội dung cơ bản bao gồm tên của người gửi hàng, tên người nhận hàng, thông tin cụ thể phương tiện vận chuyển và thông tin cụ thể của lô hàng.

Tuy nhiên điểm khác nhau giữa vận đơn hàng không và vận đơn hàng biển như sau:

Trong quá trình lưu chuyển của vận đơn hàng không thì các hãng hàng không sẽ cho phép đơn vị gửi hàng có thể tra cứu xem tình trạng lô hàng đang vận chuyển tại vị trí nào trên website của hãng.

Tra cứu vận đơn hàng không

Nếu muốn tra cứu bạn hãy vào website chính thức của hãng sau đó tìm vào phần tracking để nhập số AWB. Tại đây sẽ xuất hiện thông tin mà bạn muốn tìm kiếm. Để tra cứu vận đơn hàng không, thông thường sẽ sử dụng 2 cách sau:

• Vào trực tiếp Website của hãng, tìm phần tracking, nhập số vận đơn là có thể biết được thông tin vận chuyển của lô hàng
• Vào trang web “Track and trace” theo đường link https://www.track-trace.com/ và làm tương tự.

Một số câu hỏi liên quan đến vận đơn hàng không

Câu hỏi số 1: AWB là viết tắt của từ gì? 

Trả lời: AWB là viết tắt của từ vận đơn hàng không có tên tiếng Anh là Airway

Câu hỏi số 2: Vận đơn hàng không có mấy bản gốc?

Trả lời: AWB sẽ có 3 bản gốc. Cùng với đó là ít nhất 6 bản copy.

Câu hỏi số 3: Vận đơn hàng không có chuyển nhượng được không? 

Trả lời: Vận đơn hàng không KHÔNG chuyển nhượng được.

Câu hỏi số 4: House Airway Bill là gì? HAWB là gì? 

Trả lời: Đây là vận đơn do người giao nhận hàng phát hành.

Câu hỏi số 5: HAWB và MAWB  là gì?

Trả lời: HAWB là từ viết tắt của House Airway Bill (được hiểu là vận đơn nhà), còn MAWB là từ viết tắt của Master Airway Bill (được hiểu là vận đơn chủ). Đây đều là các vận đơn hàng không. Khác nhau là một loại (HAWB) sẽ do người giao nhận cấp, còn loại kia (MAWB) sẽ do các hãng hàng không cấp.

Tạm kết

Trên đây là các tổng hợp thông tin hữu ích về vận đơn đường không mà HL Shipping đã tổng hợp được. Nếu bạn thấy bài viết này hay và hữu ích đừng quên đánh giá và chia sẻ cho nhiều người cùng biết nhé!

Dịch vụ logistics HL Shipping

• Dịch vụ vận chuyển đường sắt door to door Bắc Nam giá rẻ
• Dịch vụ vận chuyển container đường biển uy tín giá rẻ
• [Dịch vụ] HLshipping đơn vị chuyển hàng đi Nhật Bản tốt nhất
• Chuyển hàng từ Nhật về Việt Nam bằng đường biển
• Dịch vụ khai báo hải quan trọn gói

Về chúng tôi

HL Shipping Co.,Ltd là một đơn vị giao nhận vận tải trên toàn thế giới có trụ sở tại Hồ Chí Minh, Việt Nam. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vân tải biển và hàng không. Chúng tôi tự tin là địa chỉ lý tưởng để cung cấp các dịch vụ vận tải hàng hóa, logistics. Đáp ứng được mọi yêu cầu của Quý Khách. Nếu bạn cần hỗ trợ gì về khai báo hải quan, vận tải hàng hóa nội địa…. Thì gọi ngay HLshipping để được hỗ trợ và tư vấn miễn phí.

• Địa chỉ: Tầng 3, Tòa nhà Bảo Minh, 217 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Tp.Hồ Chí Minh
• Phone: +84 28 39956117 
• Email: info@hlshipping.com
• Fanpage: Fb/hlshipping.com.vn
• Google review: https://g.page/hlshipping?gm